गणपति बप्पा, मोरीया !

भारतका हरेक सानो ठुलो शहरमा भाद्र शुक्ल चतुर्थीको दिनलाई गणेश चतुर्थीको रुपमा भव्य रुपमा मनाईन्छ । भन्नलाई भाद्र शुक्ल चतुर्थीको दिनलाई गणेश चतुर्थीको भनेपनि यो धार्मीक पर्वको रमझम भने करिव १५-२० दिन सम्म रहन्छ ।

बुद्दी, ज्ञान र धनका समेत देवता मानिने भगावान गणेशको यो पर्वको हलचल यो पर्व सुरुहुने १-२ हप्ता अगाडि देखिनै देखीन थाल्छ । शहर-गाउँ सबैतिर, माटो वा अन्य विभिन्न चिजबाट बनेका गणेशका मुर्तिहरुको बेचबिखनमा सबै व्यस्त हुन्छन् । घर, चोक, टोल वा कार्यालयहरुमा समेत स्थान र खर्चका हिसाबले १०-१५ फिट अग्लो देखी साना साना मूर्तीहरु समेतको जोहो हुन्छ ।

घर-घरमा साना-तिना मूर्ति त टोल-टोल र चोक-चोकमा भने पाण्डाल (अस्थाई मन्दिर) बनाएर त्यहा गणेशको मूर्ति स्थापना गरेर पूजिन्छ ।

केहि दिनको पूजा पछि भने ति सबै मूर्तिलाई नजिकैको नदि, खोला वा ताल आदिमा लगेर बिसर्जन गरिन्छ । मूर्ति स्थापना निर्दिष्ट दिनमै गरिए पनि बिसर्जन भने आ-आफ्ना सुबिधाको हिसाबमा गरिने भएकोले गणेश चतुर्थी समापन भएको हप्ता-दस दिन सम्म पनि यो मूर्ति बिसर्जनको कार्यक्रम भने चली रहन्छ ।

मूर्तिको स्थापना जत्ती आकर्षक हुन्छ, बाजा-गाजा र हर्षोल्लासका साथ “गणपति बप्पा, मोरीया” को धुन गुन्जाएर गरीने बिसर्जन पनि त्यत्तीकै आकर्षक र हेर्न लायक हुन्छन् ।

आजको यो पोष्टमा गणेश चतुर्थीको अगि र पछिका यस्तै केही तस्विरहरु :

(पर्व अगाडिको तयारी—बिक्रिका लागी राखिएका गणेशकका ठुला मूर्तिहरु)

(घरको लागि मूर्ति जुटाउन बजारमा चहलपहल)

(मेरो घरको करिब २०० मिटर वरिपरी यस्ता करिब १० वटा पाण्डाल राखिएका थिए) 

(यो घर नजिकैको अर्को पाण्डालमा स्थापना गरिएको सेतो गणेश)

(र यो अर्को पाण्डालमा राखिएको गणेश)

(पर्व पनि मनाउँदै, विज्ञापन पनि गर्दै—एउटा डिपार्टमेण्ट स्टोरमा राखीएको झिल्के गणेश)

(मूर्ति विसर्जनको लागी लगिदै)

(मूर्ति बिसर्जन गरिँदै)

म बस्ने शहर नजिकै खोला, नदि नभएकाले यहाँका अधीकांश मूर्तिहरुलाई यहाँको हुसेन सागरमै बिसर्जन गरिन्छ –साना मूर्तिहरु तालको किनारबाट पानिमा हालिन्छ भने केहि ठुला मूर्तिका लागि यस्तै क्रेनको जरुरत पर्छ।